Istotne zmiany w wysokości opłat w sprawach cywilnych

Istotne zmiany w wysokości opłat w sprawach cywilnych

Wszyscy zdążyliśmy się już przyzwyczaić do częstych zmian przepisów, za którymi trudno nadążyć. W niniejszym wpisie chciałabym przybliżyć Państwu nowości, jakie pojawiły się w ustawie określającej wysokość opłat sądowych w sprawach cywilnych.

            Konieczność wprowadzenia zmian uzasadniano z jednej strony koniecznością dostosowania wysokości opłat do aktualnej siły nabywczej i wartości pieniądza oraz aktualnego poziomu cen dóbr i usług, a z drugiej strony miał to być sposób na zniechęcenie obywateli do rozwiązywania sporu na drodze sądowej, a w konsekwencji odciążenie sądów. Czy zmiany te okażą się skuteczne? Nie ulega wątpliwości, że wpływ do budżetu państwa z tytułu opłat sądowych będzie wyższy, jednak z całą pewnością podwyższenie opłat nie rozwiąże problemu przewlekłości postępowań, ani przeciążenia sędziów ilością rozpoznawanych przez nich spraw. Otwarta pozostaje również kwestia dostępności rozwiązywania sporów przez sądy dla każdego obywatela. Nie każdego będzie bowiem stać na poniesienie wyższej opłaty.

            W dalszej części artykułu chciałabym zaprezentować Państwu przykłady najbardziej istotnych zmian.

            Zasadniczo, wysokość opłat stałych określona była dotychczas na poziomie od 30 zł do 5.000 zł, a opłaty stosunkowe określano jako 5% wartości przedmiotu sporu, nie więcej niż 100.000 zł. Obecnie będzie drożej, ponieważ najwyższa z opłat stałych opiewa już na kwotę 10.000 zł, zaś w sprawach o prawa majątkowe pobiera się opłatę ustaloną według wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia wynoszącą:

  1. do 500 zł- w kwocie 30 zł,
  2. ponad 500 zł do 1.500 zł- w kwocie 100 zł,
  3. ponad 1.500 zł do 4.000 zł- w kwocie 200 zł,
  4. ponad 4.000 zł do 7.500 zł- w kwocie 400 zł,
  5. ponad 7.500 zł do 10.000 zł- w kwocie 500 zł,
  6. ponad 10.000 zł do 15.000 zł- w kwocie 750 zł,
  7. ponad 15.000 zł do 20.000 zł- w kwocie 1.000 zł.

W przypadku spraw, w których wartość przedmiotu sporu lub zaskarżenia przekracza kwotę 20.000 zł pobiera się opłatę w wysokości 5% tejże wartości, lecz nie więcej niż 200.000 zł.

            Wzrost dotyczy również kosztów wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, który dotychczas był chętnie wykorzystywany w praktyce jako zamiennik pozwu głównie ze względu na korzystną wysokość opłaty, która wynosiła 40 zł, a w sprawach o wartości powyżej 10.000 zł- 300 zł. Od 21 sierpnia 2019 r. od wniosku o zawezwanie do próby ugodowej pobiera się opłatę w wysokości 1/5 kwoty, jaką należałoby uiścić wnosząc pozew.

            Z kwoty 40 zł do 100 zł wzrosła opłata stała od zażalenia na postanowienie w przedmiocie oddalenia wniosku o wyłączenie sędziego lub ławnika; skazania na grzywnę, przymusowego sprowadzenia lub aresztowania świadka; wynagrodzenia i zwrotu kosztów mediatora, biegłego, tłumacza, kuratora; należności świadka.

            Podobna zmiana zaszła w kwestii wysokości opłaty od wszczęcia postępowania nieprocesowego lub jego samodzielnej części oraz od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej, skargi o wznowienie postępowania i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia w sprawie. Dotychczas opłata wynosiła 40 zł, a po zmianach opiewa na kwotę 100 zł.

            Wzrosła również opłata od wniosku o udzielenie, zmianę lub uchylenie zabezpieczenia roszczenia z dotychczasowej kwoty 40 zł do 100 zł, co będzie miało niebagatelne znaczenie przede wszystkim w sprawach rozwodowych, w czasie których nierzadko składa się więcej tego rodzaju wniosków, a przekładać się to będzie na ogólnie wyższy koszt uzyskania rozwodu i uregulowania wszelkich rodzinnych spraw małżonków.

            Jednakże od wniosku o udzielenie zabezpieczenia roszczenia pieniężnego złożonego przed wniesieniem pozwu pobiera się 1/4 część opłaty należnej od pozwu o to roszczenie, a uiszczoną opłatę zalicza się na poczet opłaty od pozwu, jeżeli został on wniesiony w terminie przewidzianym w przepisach o zabezpieczeniu. W przypadku oddalenia wniosku o zabezpieczenie termin ten wynosi 2 tygodnie od dnia doręczenia postanowienia, a jeżeli postanowienie zostało wydane na posiedzeniu jawnym – od dnia jego ogłoszenia. Przy sprawach o bardzo dużej wartości przedmiotu sporu, w których opłata od pozwu wynosić będzie przykładowo 50.000 zł, wniosek o zabezpieczenie złożony przed złożeniem pozwu wymagać będzie opłaty nie 40 zł, lecz 12.500 zł.

            Pojawiła się również ważna nowość w postaci konieczności wnoszenia opłaty od uzasadnienia orzeczenia. Dotychczas nie pobierano od wniosku o doręczenie orzeczenia wraz z uzasadnieniem żadnych opłat, zaś obecnie opłata wynosić będzie 100 zł. Warto jednak zauważyć, że w przypadku wniesienia apelacji lub zażalenia (tj. odwołania) opłatę uiszczoną od wniosku o doręczenie orzeczenia albo zarządzenia z uzasadnieniem zalicza się na poczet opłaty od środka zaskarżenia. Zatem przykładowo, jeśli opłata od apelacji w danej sprawie wynosić będzie 600 zł, 100 zł będzie uiszczone w formie opłaty od uzasadnienia, a do uiszczenia pozostanie kwota 500 zł, którą będzie trzeba wpłacić wraz z wniesieniem do sądu apelacji.

            Zmianom uległa także wysokość opłaty kancelaryjnej. Aktualnie strona składająca wniosek o wydanie na podstawie akt poświadczonego odpisu, wypisu lub wyciągu; odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem prawomocności czy też wykonalności oraz zaświadczenia będzie zobligowana do zapłaty kwoty 20 zł za każde rozpoczęte 10 stron wydanego dokumentu. Dotychczas opłata wynosiła 6 zł za każdą rozpoczętą stronę dokumentu. Opłata od wydanego zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku z przebiegu posiedzenia tj. nagrania przebiegu rozprawy na płycie CD wzrosła z kwoty 15 zł do 20 zł za każdy wydany informatyczny nośnik danych.

            Jak widać, zmiany jakie zaszły w wysokości opłat są znaczne. Przed wniesieniem do sądu  opłaty warto sprawdzić jej aktualną wysokość, lub sposób ustalania tej wysokości.

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *